Giá vốn hàng bán là gì? Các cách tính giá vốn hàng bán chuẩn nhất

Giá vốn hàng bán là khoản chi phí trực tiếp trong quá trình sản xuất ra sản phẩm hàng hóa của doanh nghiệp. Giá vốn hàng bán khi trừ khỏi doanh thu sẽ là cơ sở để doanh nghiệp tính ra khoản lợi nhuận gộp. Vì vậy, việc nắm được những thông tin về giá vốn hàng bán là vô cùng cần thiết đối với những người làm kinh doanh. Sau đây, để các bạn hiểu hơn về vấn đề này, chúng ta cùng tìm hiểu bài viết “Giá vốn hàng bán là gì và các cách tính giá vốn hàng bán chuẩn nhất” nhé.

Giá vốn hàng bán là gì?

Giá vốn hàng bán (tiếng anh gọi là Cost of Goods sold hoặc Cost of sales được viết tắt là COGS và COS) có nghĩa là giá trị vốn của hàng bán đã tiêu thụ trong một thời gian cụ thể như một kỳ hoặc một năm.

Hiểu một cách đơn giản, giá vốn hàng bán là tổng hợp tất cả các chi phí trực tiếp phát sinh từ việc sản xuất hàng hóa bán ra của doanh nghiệp bao gồm chi phí trực tiếp của nguyên vật liệu được sử dụng để sản xuất sản phẩm và chi phí lao động trực tiếp được sử dụng để sản xuất hàng hóa. Số tiền này không bao gồm các chi phí gián tiếp như chi phí phân phối hoặc chi phí lực lượng bán hàng.

Đặc điểm của giá vốn hàng bán

Giá vốn hàng bán có 3 đặc điểm cơ bản cần lưu ý như sau:

Giá vốn hàng bán là tổng hợp những loại chi phí trực tiếp để sản xuất hàng hóa bán ra của một một doanh nghiệp.

Giá vốn là cơ sở để tính lợi nhuận gộp (gross profit) bằng cách trừ khỏi doanh thu.

Giá trị của giá vốn hàng bán sẽ thay đổi tùy thuộc vào Chuẩn mực kế toán áp dụng để tính toán giá trị giá vốn.

Ý nghĩa của giá vốn hàng bán

Thị trường hàng hóa luôn thay đổi và biến động không ngừng, vì thế các cơ sở bán hàng cũng sẽ nhập nguồn hàng với một mức giá cả biến động chứ không thể ổn định. Vì thế doanh nghiệp vẫn phải chấp nhận sự chênh lệch mức giá đó để nhập hàng về cung ứng cho khách hàng. Các doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với tình trạng này trong suốt quá trình hoạt động kinh doanh chứ không thể tránh khỏi.

Trong bản báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, thì giá vốn hàng bán là một chỉ tiêu rất quan trọng, được tính bằng cách lấy lợi nhuận gộp trừ đi doanh thu. Ngoài ra, giá vốn hàng bán còn được tính bằng tổng chi phí vận hành doanh nghiệp giúp nhà đầu tư, hay quản ước tính lợi nhuận sau thuế. Nếu doanh nghiệp muốn lợi nhuận cao hơn thì cần phải giảm giá vốn hàng bán, còn khi giá vốn hàng bán tăng thì lợi nhuận thuần sẽ giảm.

Các cách tính giá vốn hàng bán chuẩn nhất

Sau khi biết giá vốn hàng bán là gì rồi, chúng ta cùng tìm hiểu các cách tính giá vốn hàng bán chuẩn nhất hiện nay nhé.

Công thức tính giá vốn hàng bán LIFO (Nhập sau xuất trước)

Hiện nay, cách tính giá vốn hàng bán nhập sau xuất trước ít khi được sử dụng, chỉ còn Mỹ và Nhật chấp nhận cách tính giá vốn hàng bán này. 

Với cách tính giá vốn hàng bán LIFO, định giá hàng tồn kho không đáng tin cậy, trong trường hợp hàng tồn kho là sản phẩm cũ và có giá trị lỗi thời với giá hiện hành.

Công thức tính giá vốn hàng bán FIFO (Nhập trước xuất trước)

Công thức này có nghĩa là khi bạn nhập một mặt hàng, lô sản phẩm nào nhập trước sẽ xuất trước. Công thức nhập trước xuất trước phù hợp với các mặt hàng có hạn sử dụng hoặc tại các cửa hàng về thiết bị công nghệ như máy tính, điện thoại. Với công thức tính giá vốn FIFO, việc tính toán dữ liệu rắc rối và phức tạp nên tại các mô hình bán lẻ, tạp hóa rất ít sử dụng.

Theo phương pháp FIFO, khi giá tăng thì trong kết quả, giá vốn hàng bán sẽ thấp hơn. Trong điều kiện lạm phát, điều này sẽ dẫn tới việc làm tăng thu nhập ròng và kết quả doanh nghiệp sẽ phải đóng thuế thu nhập doanh nghiệp cao hơn.

Công thức tính giá vốn hàng bán Bình quân gia quyền

Phương pháp tính giá vốn hàng bán Bình quân gia quyền là phương pháp tính giá vốn hàng bán phổ biến nhất mà các phần mềm tân tiến ngày nay đang áp dụng. Nó còn có tên gọi Bình quân Di Động, hay Bình Quân Liên Hoàn…

Công thức tính giá vốn hàng bán Bình quân gia quyền được thiết lập như sau:

MAC = ( A + B ) / C

Với :

MAC: Là giá vốn của sản phẩm được tính theo bình quân tức thời.

A: Giá trị kho hiện tại trước nhập = Tồn kho trước nhập * giá MAC trước nhập

B: Giá trị kho nhập mới = Tồn nhập mới * giá nhập kho đã phân bổ chi phí

C: Tổng tồn = Tồn trước nhập + tồn sau nhập

Trong phương pháp tính giá vốn hàng bán Bình quân gia quyền, các doanh nghiệp cần đảm bảo thông tin số hàng tồn kho chính xác tuyệt đối vì nếu số hàng tồn kho sai sẽ dẫn đến công thức tính sai hoàn toàn, dẫn đến cả tử số và mẫu số đều sai. Khi giá vốn bán hàng sai thì việc tính lãi gộp và giá trị tồn kho cũng sẽ sai hoàn toàn.

Công thức tính giá vốn hàng bán theo phương pháp giá thực tế đích danh

Theo phương pháp giá thực tế đích danh, khi sản phẩm, hàng hóa xuất kho thì hàng hóa và sản phẩm xuất kho thuộc lô hàng nhập nào thì sẽ lấy đơn giá nhập kho của lô hàng tương ứng để tính giá trị xuất kho.

Phương pháp này chỉ áp dụng cho các doanh nghiệp có ít mặt hàng hoặc mặt hàng ổn định vì được áp dụng dựa trên giá trị thực tế của từng thứ hàng hoá mua vào, từng thứ sản phẩm sản xuất ra nên vô cùng rắc rối và nhiều thông tin. 

Đây cũng là phương pháp tính giá vốn hàng bán có độ chính xác cao. Ngoài ra, giá trị của hàng tồn kho cũng được phản ánh một cách chính xác nhất.

Nhược điểm của phương pháp này là cần các doanh nghiệp có quy trình tổ chức kho vận khắt khe và nghiêm ngặt. Phương pháp tính giá thực tế đích danh sẽ phù hợp và mang lại hiệu quả đối với những doanh nghiệp có ít mã hàng và các mặt hàng có giá trị lớn.

Đến đây, chắc rằng các bạn đã hiểu rõ giá vốn hàng bán là gì cũng như các cách tính giá vốn hàng bán chuẩn nhất rồi đúng không nào? Hi vọng những chia sẻ trên sẽ giúp các nhà kinh doanh có sự quản lý chặt chẽ và hiệu quả hơn cho doanh nghiệp của mình.