Farrier 12/10/2019
Nhiều người cho rằng lạm phát là một điều hiển nhiên trong nền kinh tế. Tuy nhiên, trong một vài tinh hình nhất định của nền kinh tế, một hiện tượng trái ngược có khả năng xảy ra. Đó chính là giảm phát.
Lạm phát là một khái niệm vô cùng quen thuộc đối với mọi người. Chúng ta có thể nghe, đọc về lạm phát trên nhiều kênh phương tiện thông tin. “Thắt chặt lạm phát”, “kiểm soát lạm phát” là những chủ đề thường hay được nhắc tới nhất. Chính vì vậy, chúng ta thường nghĩ rằng lạm phát là một điều tất yếu của kinh tế. Tuy nhiên, Christine Lagarde, chủ tịch IMF, đã nói một câu thế này:
“Nếu như lạm phát ổn định là một vị thần, thì giảm phát là một con quỷ cần phải được triệt tiêu dứt điểm”
Vậy giảm phát là gì và tại sao giảm phát lại bị chính phủ hắt hủi và xem như những con “quỷ dữ”.
Nội dung bài viết
Giảm phát là một định nghĩa miêu tả trạng thái của một nền kinh tế. Giảm phát được hiểu là sự giảm giá liên tục của mức giá chung của nền kinh tế trong một khoảng thời gian nhất định. Hay nói các khác mặt bằng chung về giá cả của hàng hóa trong nền kinh tế bị giảm. Điều này dẫn tới sức mua của đồng nội tệ tăng lên. Trong nền kinh tế giảm phát, cùng với một số tiền, theo thời gian, chúng ta có thể mua được nhiều hàng hóa hơn.
Tương tự như lạm phát, giảm phát được tính thông qua mức tăng/giảm tương đối của chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Khi tỷ lệ lạm phát bé hơn 0, đó chính là giảm phát.
Giảm phát có thể đến từ rất nhiều nguyên nhân. Tuy nhiên, tất cả đều bắt nguồn từ sự thay đổi cung cầu trong nền kinh tế. Theo kinh tế học, giá cả của tất cả các loại hàng hóa đều được lý giải theo cung/cầu. Điều này có nghĩa rằng, nếu nhu cầu về một loại hàng hóa giảm đi thì giá cũng sẽ giảm theo đó. Bên cạnh đó, sự thay đổi về cung/cầu của đồng tiền quốc gia đóng vai trò quan trọng trong việc thiết lập giá cả của hàng hóa và dịch vụ.
Mặc dù có nhiều lý do dẫn tới giảm phát. Tuy nhiên, một số lý do được liệt kê dưới đây sẽ là những lý do phổ biến nhất:
Trong nền kinh tế thị trường, các công ty có hàng hóa hoặc dịch vụ giống nhau sẽ cố gắng để có được sản phẩm với mức giá thấp nhất. Cấu trúc thị trường vốn có thể hỗ trợ các doanh nghiệp làm điều này. Với một thị trường vốn cho phép doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận các khoản vay như lãi suất thấp, chính sách của ngân hàng, thái độ của nhà đầu tư với rủi ro.
Lúc này, các doanh nghiệp sẽ có nguồn vốn lớn đầu tư vào cơ sở vật chất, làm tăng năng suất lao động và giảm chi phí sản xuất. Từ đó, giá cả của hàng hóa sẽ giảm xuống và đồng thời nguồn cung tăng lên tạo ra áp lực giảm phát lên nền kinh tế.
Những giải pháp tiến bộ giúp cho doanh nghiệp tạo ra hàng hóa một cách rẻ hơn, nhanh hơn và hiệu quả hơn. Một số giải pháp sẽ chỉ ảnh hưởng đến những ngành công nghiệp nhất định. Nhưng có một số giải pháp tạo ra ảnh hưởng sâu rộng đến toàn bộ nền kinh tế.
Lúc này, tổng cung của nền kinh tế sẽ tăng lên, giá cả hàng hóa sẽ giảm xuống và gây nên giảm phát.
Nguồn cung tiền bị giảm đi, từ đó khiến giá trị của đồng tiền dựa trên thước do hàng hóa sẽ tăng lên. Cung tiền có thể bị giảm đi bởi các hoạt động của ngân hàng trung ương như: bán trái phiếu chính phủ, thay đổi chính sách về thị trường vốn.
Một nền kinh tế đón nhận đợt suy thoái thường sẽ xuất hiện chính sách “thắt lưng buộc bụng”. Tức có nghĩa rằng, chính phủ sẽ cắt giảm chi tiêu công. Điều này sẽ dẫn đến việc suy giảm tổng cầu, từ đó giả cả hàng hóa sẽ giảm theo và tạo ra tình trạng giảm phát.
Như vậy hầu hết các nguyên nhân dẫn đến giảm phát đều làm suy giảm tổng cầu hoặc tăng tổng cung của nền kinh tế, từ đó kích thích nền kinh tế rơi vào tình trạng giảm phát.
Giảm phát sẽ khiến thay đổi nhiều hành vi của nền kinh tế. Đối với các doanh nghiệp, khi giảm phát xảy ra, giá cả hàng hóa sẽ giảm. Từ đó, doanh nghiệp sẽ bị giảm doanh thu. Nếu tình trạng giảm doanh thu kéo dài, doanh nghiệp nhiều khả năng phải thu hẹp sản xuất, cắt giảm nhân sự. Từ đó khiến thu thập của người lao động giảm và gia tăng tỉ lệ thất nghiệp.
Đối với thị trường tài chính, giảm phát khiến giá trị của đồng tiền ngày càng gia tăng. Từ đó, người dân có xu hướng giữ lại tiền mặt hơn là chi tiêu khiến cho dòng chảy tiền tệ bị ứ đọng. Điều này dẫn tới cung nội tệ giảm, các doanh nghiệp sẽ không vay được nhiều vốn để đầu tư. Kể cả khi doanh nghiệp có kahr năng vay đủ vốn thì họ cũng sẽ cân nhắc lại việc đầu tư. Bởi vì, giá trị của khoản vay ngày càng gia tăng.
Đối với một nền kinh tế nếu giảm phát không được kiểm soát kịp thời sẽ tạo ra vòng xoáy phá hủy toàn bộ nền kinh tế. Đồng nội tệ tăng giá, khiến người dân giảm chi tiêu tăng tích trữ tiền mặt. Từ đó các doanh nghiệp sẽ bị ảnh hưởng, giảm lợi nhuận, thu hẹp sản xuất, tăng tỷ lệ thất nghiệp và giảm thu nhập của người lao động. Điều này lại làm trầm trọng hơn tình trạng giảm chi tiêu và tăng tích trữ tiền mặt.
Giảm phát là một khía canh thuộc về kinh tế vĩ mô. Vì vậy, đề khắc phục giảm phát, chính sách của chính phủ đóng vai trò quyết định. Một số chính sách dưới đây sẽ giúp tăng tổng cầu hoặc giảm tổng cung. Từ đó, khắc phục tình trạng giảm phát của nền kinh tế.
Tăng cung tiền bằng cách in thêm tiền mặt đưa vào nền kinh tế. Giá trị của nội tệ sẽ làm xuống và cải thiện tình trạng giảm phát.
Giảm thuế thu nhập để hỗ trợ hoạt động của doanh nghiệp, cũng nhu người lao động trong thời điểm khó khăn.
Tăng lãi suất giúp kích thích người dân gửi tiền vào ngân hàng. Từ đó, các doanh nghiệp có khả năng tiếp cận nguồn vốn để thúc đẩy hoạt động sản xuất của mình.
Như vậy chúng ta đã cùng nhau đi tìm hiểu về giảm phát, nguyên nhân dẫn đến giảm phát, tác động cũng như các biện pháp khắc phục giảm phát. Hi vọng bài viết này đã mang lại cho người đọc những thông tin và kiến thức bổ ích.
Để cập nhật các thông tin mới nhất từ thị trường tiền mã hóa, hãy tích cực theo dõi tiendientu.org nhé!
tiendientu.org